1.1
Ogólna charakterystyka rynku
Po
spadku
produktu
krajowego
brutto
(PKB)
w
roku
2020,
w
roku
2021
odnotowano
dynamikę
dodatnią.
Według
wstępnych
szacunków
Głównego
Urzędu
Statystycznego
(GUS)
wzrost
produktu
krajowego
brutto
w
2021
roku
w
cenach
stałych
roku
poprzedniego
wyniósł
5,7%
rok
do
roku,
podczas
gdy
w
2020
roku
nastąpił
spadek
PKB
na
poziomie
2,5%.
Jedynym
kwartałem
roku
2021,
w
którym
zanotowano
spadek
produktu
krajowego
brutto
był
pierwszy
kwartał,
kiedy
to
dynamika
spadku
osiągnęła
1,1%.
Wzrost
produktu
krajowego
brutto
był
szczególnie
zauważalny
w
drugim
i
czwartym
kwartale
2021
roku,
kiedy
to
gospodarka
Polski
urosła
odpowiednio
o
10,9%
i
7,7%.
Nakłady
brutto
na
środki
trwałe
wzrosły
w
roku
2021
o
8,0%,
w
porównaniu
ze
spadkiem
o
9,0%
w roku
2020,
natomiast
stopa
inwestycji
w
roku
2021,
rozumiana
jako
relacja
nakładów
brutto
do
produktu
krajowego
brutto
w
cenach
bieżących,
wyniosła
16,6%,
podobnie
jak
w
roku
2020.
Wartość
dodana
brutto
w
budownictwie
w
2021
roku
w
porównaniu
z
rokiem
2020
wzrosła
o
1,2%,
w
poprzednim
okresie
spadek
wyniósł
4,6%.
Średnioroczny
wskaźnik
cen
towarów
i
usług
konsumpcyjnych
w
roku
2021
osiągnął
wartość
5,1%
w
porównaniu
do
3,4%
w
roku
2020.
Na
wzrost
inflacji
w
ujęciu
rocznym
wpłynęło
przyspieszenie
wzrostu
cen
w
trzecim
i
czwartym
kwartale
roku
2021.
W grudniu
2021
roku
wskaźnik
inflacji
konsumenckiej
osiągnął
wartość
równą
8,6%,
o
6,2
punktu
procentowego
więcej
niż
w
grudniu
roku
poprzedniego.
Stopa
bezrobocia
w Polsce
w
2021
roku
zanotowała
spadek
o
0,9
punktu
procentowego
z
poziomu
6,3%
w
grudniu
2020
roku
do
5,4%
w grudniu 2021 roku.
Wskaźnik
ogólnej
koniunktury
w
budownictwie
w
roku
2021
był
na
wyższym
poziomie
niż
w
roku
2020.
Przedsiębiorstwa
zaczynały
rok
w
relatywnie
dobrych
nastrojach.
Z
kolejnymi
miesiącami,
wraz
z
intensyfikacją
działań
w
zakresie
szczepień,
spadała
niepewność
przedsiębiorców.
Jako
główne
bariery
podmioty
gospodarcze
wymieniają
niedobór
sprzętu
oraz
materiałów
związany
z
problemami
w
łańcuchach
dostaw,
koszt
materiałów,
jak
również
wzrost
obciążeń
na
rzecz
budżetu.
Podobnie
jak
w
poprzednich
latach
duży
odsetek
przedsiębiorstw
wskazuje
na
niejasne
i
niespójne
przepisy
prawne
oraz
niedobór
wykwalifikowanych
pracowników. Niepokojącym zjawiskiem jest istotne pogorszenie sytuacji finansowej małych podmiotów budowlanych.
W
roku
2021
wartość
produkcji
budowlano-montażowej
zanotowała
wzrost
rok
do
roku
na
poziomie
7,9%
w
cenach
bieżących,
w
porównaniu
do
0,4%
w
roku
2020.
Kolejny
rok
z
rzędu
skala
sprzedanej
produkcji
budowlano-montażowej
w
przedsiębiorstwach
zatrudniających
powyżej
9
osób
przekroczyła
poziom
100
miliardów
złotych.
W
budownictwie
kubaturowym
nastąpił
wzrost
wolumenu
produkcji
o
5,0%,
podczas
gdy
wolumen
produkcji
budownictwa
infrastrukturalnego
zwiększył
się
o
10,7%.
Wzrost
dynamiki
produkcji
budowlano-montażowej
o
6,8%
w
cenach
bieżących
zanotowano
w
budownictwie
drogowym
(w porównaniu
do
wzrostu
o
6,0%
w
roku
2020).
Dobra
koniunktura
wystąpiła
zarówno
w
budownictwie
mieszkaniowym
i niemieszkaniowym, w których produkcja budowlano-montażowa wzrosła w roku 2021 odpowiednio o 7,2% i 3,7%.
Struktura
produkcji
budowlano-montażowej
w
2021
roku
nie
uległa
znaczącym
zmianom
w
stosunku
do
ubiegłego
roku.
Ponownie
największy
udział
w
produkcji
budowlano-montażowej
mają
obiekty
inżynierii
lądowej
i
wodnej
(52%
w
produkcji
budowlano-
montażowej
ogółem,
wobec
51%
udziału
w
roku
2020).
Analogiczny
udział
budownictwa
niemieszkalnego
i
mieszkalnego
wyniósł
30% i 18% i osiągnął zbliżone wartości do tych z roku 2020.
1.2
Perspektywy rozwoju rynku
Zgodnie
z
prognozami
Instytutu
Prognoz
i
Analiz
Gospodarczych
(IPAG),
opublikowanymi
w
pierwszej
połowie
lutego
2022
roku,
wzrost
PKB
w
roku
2022
w
Polsce
wyniesie
4,5%.
Wysokie
dynamiki
będą
obserwowane
w
pierwszej
połowie
roku.
W
pierwszym
i
drugim
kwartale
2022
PKB
ma
wzrosnąć
odpowiednio
o
5,5%
i
4,7%.
Wspomniana
prognoza
IPAG
zakłada
na
obecny
rok
inflację
na
poziomie
7,5%
względem
5,1%
odnotowanej
w
roku
2021.
Głównym
źródłem
wzrostu
będą
dalsze
podwyżki
cen
energii elektrycznej oraz niepewna sytuacja makroekonomiczna, a tempo inflacji powinno zmaleć w roku 2023.
W
grudniu
2021
roku
polski
rząd
przekazał
Komisji
Europejskiej
Umowę
Partnerstwa
dotyczącą
alokacji
środków
unijnych
w
ramach
kolejnej
perspektywy
finansowej
Unii
Europejskiej
przypadającej
na
lata
2021-2027.
Dokument
czeka
na
akceptację.
Proponowana
wartość
środków
zalokowanych
do
Polski
wynosi
76
miliardów
euro
w
cenach
bieżących
względem
82,5
miliarda
euro
w
cenach
bieżących,
które
trafiły
do
Polski
w
ramach
poprzedniej
perspektywy
finansowej.
Na
program
Infrastruktura
i
Środowisko
(FEnIKS)
przeznaczono
25,1
miliarda
euro,
w
porównaniu
do
27,4
miliarda
euro
w
poprzedniej
perspektywie
finansowej.
Pomimo
spadku
wartości
alokacji,
Polska
pozostanie
największym
beneficjentem
środków
unijnych.
Oczekiwana
skala
wsparcia
w
obszarze
projektów
infrastrukturalnych
powinna
pozwolić
na
utrzymanie
znaczącej
roli
środków
unijnych
w
rozwoju
polskiego
sektora
budowlanego
w
najbliższych
latach.
Rozpoczynająca
się
perspektywa
budżetowa
będzie
pierwszą,
w
której
inwestycje
kolejowe
będą
mieć
priorytet
nad
inwestycjami
drogowymi.
Istotne
będzie
również
wsparcie
projektów
infrastrukturalnych w ramach instrumentu konkursowego Connecting Europe Facility (CEF).
Dodatkowym
źródłem
finansowania
inwestycji
może
być
Fundusz
Odbudowy.
W
ramach
dotacji
Polska
otrzyma
23,9
miliarda
złotych.
Dodatkowo,
Polska
może
ubiegać
się
o
34,2
miliarda
złotych
w
formie
pożyczek.
Proces
akceptacji
Krajowego
Programu
Odbudowy
regulującego
wydatkowanie
wspomnianych
środków
uległ
wydłużeniu.
Na
moment
przygotowania
niniejszego
sprawozdania trudno ocenić realność oraz terminowość wdrożenia programu.
Prognozy
dla
drogowego
rynku
budowlanego
są
dobre,
gdyż
niezależnie
od
sytuacji
makroekonomicznej
liczba
i
wartość
inwestycji
prowadzonych
przez
GDDKiA
stale
utrzymuje
się
na
wysokim
poziomie.
Wartości
portfela
zamówień
największych
spółek
wykonawczych
w
Polsce
osiągnęły
pod
koniec
ubiegłego
roku
historycznie
największe
wielkości.
Znacznie
gorzej
przedstawia
się
sytuacja
w
sektorze
kolejowym,
w
którym
w
roku
2021
nastąpił
przestój
w
ogłaszaniu
nowych
przetargów.
Sytuacja
powinna
unormować
się
w
roku
2022,
kiedy
to
rozpoczną
się
pierwsze
realizacje
finansowane
ze
środków
z
nowej
perspektywy
unijnej.
Wartość
portfela
zamówień
wykonawców
wyspecjalizowanych
w
inwestycjach
kolejowych
dotycząca
inwestycji
na
rynku
kolejowym
systematycznie
spada.
Część
spółek
działających
wyłącznie
w
sektorze
budownictwa
kolejowego
zaczyna odczuwać problemy związane z brakiem płynności finansowej, które wynikają z niedoboru nowych zleceń.